თბილისში, ზაარბრიუკენის მოედანზე დადგმულმა ახალმა ქანდაკებამ - "დროის ნაწნავებმა" მძაფრი რეაქცია გამოიწვია, თუმცა დისკუსია გაჩაღდა არა ძეგლის დადგმამდე ან ძეგლის შერჩევისას, არამედ post factum, მას შემდეგ, რაც ნამუშევარი უკვე მოედნის ნაწილი იყო.
ქანდაკების სილამაზეზე, მის მხატვრულ ღირებულებასა და გარემოსთან შეუსაბამობაზე, მოქანდაკეებსა და ხელოვნებათმცოდნეებზე მეტად, არასპეციალისტები მსჯელობენ და დავობენ, რაც, თუ თვალს გადავავლებთ თბილისში ძეგლების დადგმის თუ აღმართვის არცთუ ხანგრძლივ ისტორიას, ერთგვარი ტრადიციაც გახდა.
ამ დავაში მნიშვნელოვან სიტყვას ამბობენ თვითონ ძეგლები, რომლებიც, თავიანთი შინაარსითა და ესთეტიკური ფუნქციით, ყველაზე უკეთ იცავენ თავს.
თბილისში, ზაარბრიუკენის მოედანზე, გიორგი ხანიაშვილის ქანდაკების, „დროის ნაწნავების“ დადგმამ იმაზე მეტი ხმაური გამოიწვია, ვიდრე ამავე ადგილზე შორეულ 1867 წლის 25 მარტს თბილისის „სულ პირველი“ ძეგლის, ბრინჯაოსგან ჩამოსხმული მეფისნაცვლის, მიხაილ ვორონცოვის 2-მეტრიანი ფიგურის აღმართვამ, თუმცა ხმაური და ცხარე კამათი არც სხვა ძეგლებს დაჰკლებიათ.
ბუნებრივია, საზოგადოება გულგრილი იყო ე.წ. მონუმენტური პროპაგანდის ლენინური პროგრამის ფარგლებში დადგმული ქანდაკებების მიმართ, სამაგიეროდ ხალხი ცხოველ ინტერესს ავლენდა მაშინ, როცა ძეგლს უდგამდნენ რომელიმე სახელოვან მეფეს, მწერალს ან საზოგადო მოღვაწეს.
მაგალითად, ვახტანგ გორგასლის ძეგლის პროექტზე გამართულ კონკურსში, რომელიც 1959 წელს დასრულდა, 19 პროექტი მონაწილეობდა.
„ჟიურის მდივანი ვიყავი და კარგად მახსოვს დიდი “დაძგერებები" ჟიურის სხდომებზეც და საჯარო განხილვების დროსაც“, - იხსენებდა წლების შემდეგ მოგონებების წიგნში აკადემიკოსი ვახტანგ ბერიძე, რომლის თქმითაც, კონკურსში მონაწილეობდა მაშინდელი ახალი თაობის ლამის ყველა მოქანდაკე, მათ შორის ისინი, რომლებმაც მომდევნო სამი ათეული წლის განმავლობაში „ქართული ქანდაკების“ ახალი ეპოქა შექმნეს: ელგუჯა ამაშუკელი, მერაბ ბერძენიშვილი, გოგი ოჩიაური, ირაკლი ოჩიაური, გურამ კორძახია, გ. გიგაური, ჯუნა მიქატაძე.
